Trong số hàng trăm ngôi mộ liệt sĩ được tìm kiếm, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ và đưa về với quê hương đất mẹ trong những năm gần đây, không thể không kể đến công lao của ông Nguyễn Tiến Lợi, nguyên là đại tá Công an nghỉ hưu, hiện là Phó chủ tịch Thường trực Hội Hỗ trợ gia đình liệt sỹ tỉnh Hoà Bình (cũ), nay là tỉnh Phú Thọ. Ông tham gia công tác Hội từ năm 2017, hơn 7 năm qua ông Lợi đã giúp được rất nhiều gia đình liệt sĩ tìm kiếm thông tin; tư vấn về hồ sơ, thủ tục trả lại tên, quê quán cho hàng trăm liệt sĩ; nhiều gia đình liệt sĩ trong tỉnh Hoà Bình (cũ) được ông trực tiếp hỗ trợ di chuyển hài cốt liệt sĩ về quê trong sự chờ đợi mòn mỏi bấy lâu nay của gia đình.   

Để làm được công việc đó, trong khi các chính sách, quy định về xác định danh tính hài cốt liệt sĩ luôn thay đổi; cộng với trình độ, khả năng nắm bắt của cán bộ làm công tác Thương binh và Xã hội ở cơ sở, cũng như trình độ dân trí, nhất là vùng sâu, vùng cao còn hạn chế, nên ông Lợi phải hỗ trợ các gia đình liệt sĩ làm thay một số thủ tục giấy tờ khi các gia đình có yêu cầu, trong đó chủ yếu là soạn thảo các mẫu đơn đề nghị xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin theo quy định hiện hành. Theo ông Nguyễn Tiến Lợi những trường hợp mộ liệt sĩ có đầy đủ thông tin khớp với giấy báo tử để di chuyển được hài cốt liệt sĩ về quê theo nguyện vọng của gia đình liệt sĩ phải làm ít nhất 2 đơn: Đơn xin cấp Giấy báo tin mộ liệt sĩ và đơn xin di chuyển hài cốt liệt sĩ; những trường hợp như vậy trên thực tế rất ít, vì phần lớn các mộ liệt sĩ đều có sai lệch thông tin so với giấy báo tử; Những trường hợp phức tạp, thông tin thiếu và sai lệch nhiều, gia đình liệt sỹ phải làm từ 4 đến 7 lá đơn như: Đơn xin cấp bản sao giấy báo tử (nếu mất giấy báo tử); đơn xin xác nhận nơi liệt sĩ hy sinh; đơn xin xác nhận mộ liệt sĩ; đơn xin cấp lại giấy chứng nhận thân nhân liệt sỹ; đơn xin xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin; đơn xin di chuyển hài cốt liệt sỹ… chưa kể những trường hợp phải xác định danh tính bằng phương pháp giám định ADN.

Ông Nguyễn Tiến Lợi hỗ trợ các gia đình LS di chuyển 13 bộ HCLS từ NTLS Tân Biên, Tây Ninh về NTLS huyện Đà Bắc, Hòa Bình (cũ) năm 2020.

          Bình thường thì chỉ cần trao đổi, hoặc cung cấp mẫu đơn cho cán bộ xã, phường để hướng dẫn gia đình liệt sỹ làm đơn là được, nhưng làm như vậy không tránh khỏi sai sót, phải làm đi làm lại nhiều lần mất thời gian, do vậy ông Lợi đã chủ động thảo sẵn các nội dung chính của đơn, chuyển qua Zalo đến cán bộ xã, phường, thị trấn để bổ sung thêm thông tin của người đứng đơn, ký đơn và xin xác nhận của UBND cấp xã, làm như vậy vừa nhanh chóng vừa chính xác. Mặc dù đơn được thảo sẵn như vậy, nhưng vẫn có một số trường hợp cán bộ xã ngại mời người nhà của liệt sĩ lên xã ký đơn, vì đường sá xa xôi, có nơi phải đi gần 20 km mới đến trụ sở UBND xã, mời lên nhiều lần không ít gia đình liệt sĩ cho là gây phiền nhiễu. Ông Lợi tâm sự: Trong bộ phụ lục Nghị định số: 131/2021/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng đã xây dựng sẵn 104 mẫu giấy tờ các loại, trong đó có 18 mẫu đơn (từ mẫu số 15 đến mẫu số 33), nhưng chỉ có 4 mẫu đơn về liệt sĩ, còn thiếu 4 loại đơn chưa có mẫu như: Đơn xin cấp bản sao giấy báo tử; đơn xin xác nhận nơi liệt sĩ hy sinh; đơn xin xác nhận mộ liệt sĩ và đơn xin cấp giấy báo tin mộ liệt sĩ; chưa kể các loại đơn không có trong quy định đối với các trường hợp cá biệt như: đơn xin đính chính giấy báo tử; đơn đề nghị xác định không có liệt sĩ ở các địa phương khác v.v.. với những loại đơn chưa có sự thống nhất về nội dung trong toàn quốc thì việc thảo ra các nội dung đơn phù hợp với quy định và yêu cầu cụ thể, đòi hỏi phải am hiểu các quy định và tình hình thực tế từng trường hợp để khi các cơ quan, tổ chức nhận đơn giải quyết công việc được dễ dàng.

          Ông Nguyễn Tiến Lợi hỗ trợ các gia đình liệt sĩ di chuyển 4 bộ hào cốt liệt sĩ từ NTLS Ia Grai, tỉnh Gia Lai về quê tỉnh Hòa Bình (cũ) năm 2022.

Với sự nhiệt tình và nỗ lực không ngừng nghỉ để tri ân các gia đình liệt sĩ, những năm qua ông Lợi đã giúp gần 600 gia đình liệt sĩ xác định được danh tính hài cốt liệt sĩ và được hỗ trợ làm các thủ tục di chuyển hài cốt liệt sĩ về quê hương theo nguyện vọng của gia đình liệt sĩ; tính trung bình mỗi gia đình liệt sĩ ông Lợi cần hỗ trợ soạn thảo khoảng 3 lá đơn đề nghị xác định danh tính hài cốt liệt sĩ và di chuyển hài cốt liệt sĩ thì ông Lợi đã phải soạn thảo gần 2000 lá đơn giúp các gia đình liệt sĩ; đành rằng nhiều đơn có nội dung giống nhau, chỉ việc thay tên và một số thông tin cụ thể, nhưng nếu không tỉ mỷ, chính xác, thì dễ bị nhầm lẫn, sai lệch.

          Ông Nguyễn Tiến Lợi thay mặt cho Hội HTGĐLS tỉnh hỗ trợ 3 triệu đồng cho gia đình LS Bùi Văn Nhửng, xã Vũ Bình, sau khi di chuyển HCLS về quê năm 2024.

Từ những việc làm thiết thực đó, trong gần mười năm qua ông Lợi đã hỗ trợ các gia đình liệt sĩ lập hồ sơ trả lại tên và quê quán cho 187 liệt sĩ; giúp 212 gia đình làm các thủ tục xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin và sai lệch thông tin; Hỗ trợ hồ sơ thủ tục di chuyển 166 bộ hài cốt liệt sĩ, trong đó tự tay ông cùng gia đình liệt sĩ bốc cất 143 bộ hài cốt liệt sĩ tại các tỉnh miền trung và miền nam di chuyển về quê an toàn và trọn vẹn. Với những cố gắng đó ông Lợi luôn được cán bộ, nhân dân tin yên và mến phục, xứng đáng là địa chỉ tin cậy của các gia đình liệt sĩ trong và ngoài tỉnh./.